Russische mensen met een vluchtelingenachtergrond die vanuit Nederland bij hun ambassade willen stemmen, zetten daarmee mogelijk hun vluchtelingenstatus op het spel. Dat schrijft de Russische journalist Sergei Gorbunov.
Na de dood van de bekende Russische oppositieleider Aleksej Navalny op 16 februari worden Russen geconfronteerd met een dilemma: hoe om te gaan met de Russische verkiezingen van 16 tot en met 18 maart? Een deel van de Russen overweegt om hun stem ongeldig te maken door de naam van de overleden politicus in te vullen als een vorm van protest. Ze reageren daarmee op de oproepen van prominente oppositiefiguren, waaronder Joelia Navalnaja, weduwe van Navalny. En van Navalny zelf, die eerder pleitte voor actieve deelname aan het verkiezingsproces en de actie van de oppositie ondersteunde om op 17 maart om 12.00 uur naar de stembureaus te komen.
1710 mensen kwamen in de afgelopen vijf jaar vanuit Rusland naar Nederland, zo meldt Eurostat. Gedurende de eerste vijf jaar van hun verblijf kan een vluchteling geen Nederlands staatsburger worden. Wat indirect betekent dat degene nog steeds een morele verantwoordelijkheid tegenover het thuisland draagt. Veel Russen die asiel hebben gezocht in Nederland willen dan ook een proteststem uitbrengen.
Dat is echter niet eenvoudig. Een bezoek aan de Russische ambassade kan verstrekkende gevolgen voor ze hebben. De IND meldt daarover dat “het bezoek aan de ambassade en de vernieuwing van het paspoort kunnen leiden tot een heroverweging van de vluchtelingenstatus, als deze acties bekend worden bij de dienst”.
De IND geeft verder aan dat “beslissingen zullen worden genomen op basis van de individuele omstandigheden van elk geval”. Waarom wordt het bezoek aan een consulaat of ambassade niet standaard toegestaan in bepaalde concrete situaties, zoals bij het vernieuwen van een paspoort of stemmen bij verkiezingen? De ambassade bevindt zich ten slotte op Nederlands grondgebied en een bezoek hoeft niets te betekenen voor het verblijf in Nederland.
Dit antwoord van de IND roept serieuze vragen op over de mogelijkheid voor vluchtelingen om deel te nemen aan het politieke leven van hun land zonder het risico te lopen hun verblijfsstatus in Nederland te verliezen. Het is belangrijk om te benadrukken dat vluchtelingen burgers van hun thuisland blijven totdat zij het burgerschap van het gastland verkrijgen. Velen zijn Rusland ontvlucht om staatsvervolging voor hun politieke overtuigingen te vermijden. Nu wordt ze, vanuit de veilige context van Nederland, een belangrijke mogelijkheid ontzegd om aan het politieke proces mee te doen, door het beleid in hun gastland.
Terwijl stembureaus in landen met een ontwikkelde democratie misschien wel de enige kans zijn voor democratisch gezinde Russen om gehoord te worden (gezien de omvang van verkiezingsfraude in Rusland). Zo stemde bij de presidentsverkiezingen van 2018 in Nederland 52% voor Poetin; 24% minder dan Poetins resultaat in eigen land. Laten we niet vergeten dat ook toen vluchtelingen beperkt werden in het uitbrengen van hun stem. Anders zouden die percentages er waarschijnlijk heel anders uitzien.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel lees je gratis. Vind je het artikel en onze inzet de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten blijken door een bijdrage. Zo help je onze journalisten en RFG Magazine.
