Firoozeh Farjadnia begrijpt niks van het hamstergedrag van de Nederlanders. In Iran doet niemand dat. ‘Kennelijk ben ik toch nog niet goed ingeburgerd.’
Op donderdag 12 maart kondigde het crisisteam aan dat alle evenementen met meer dan 100 mensen zouden worden afgelast tot 1 juni. De schappen met wc-papier en pasta waren op vrijdag 13 maart in veel winkels leeg. Hamsteren is écht niet nodig, benadrukte premier Rutte vrijdagmiddag nog maar eens. ‘Stop ermee.’
Vrijdag 13 maart19:30 krijg ik een mail van Albert Heijn met als titel: ‘Belangrijk nieuwsbericht’. Elke week stuurt de supermarkt mij een mail met de nieuwe aanbiedingen en stimuleren ze mij als klant om meer aankopen te doen, want een tweede artikel geeft 25% korting, maar deze mail is anders. Onder de kop ‘Bevoorrading’, staat dat alles op voorraad is en dat de magazijnen vol liggen. Het bericht sluit af met de zin: ‘U kunt ons helpen door boodschappen te doen zoals u dat normaal doet.’ Dit laatste vind ik opmerkelijk. Het betekent dat mensen iets doen wat zelfs Albert Heijn, een supermarkt die hamsteren stimuleert, niet normaal vindt. Op de sociale media zijn lege supermarktschappen en mensen met volle boodschappenkarretjes te zien. Mensen vragen aan elkaar, ‘waarom doen zij dit? Maar wie zijn die ‘zij’ eigenlijk?
Voordat het coronavirus opdook in een Europees land, stierven in Iran al veel mensen aan de gevolgen van het virus. Ik volg al weken het nieuws rondom de uitbraak van de epidemie in Iran en de gevolgen daarvan. Niet alleen omdat ik uit Iran, kom maar ook omdat ik mij zeer veel zorgen maak over een epidemie in een land dat gebukt gaat onder harde economische sancties. Door die sancties is in Iran al jaren van alles te kort. Goederen die via de zwarte markt binnenkomen, zijn veel te duur voor een gewone burger met een modaal inkomen. Ouderen, kinderen en kwetsbare mensen die zich dat kunnen veroorloven, zitten in Iran nu al drie weken thuis uit voorzorg en zullen dat nog minstens tot een maand moeten doen. Maar toch, niemand had het de afgelopen tijd in Iran over hamstergedrag in de supermarkten en al helemaal niet over het inslaan van toiletrollen.
Ik heb acht jaar lang oorlog meegemaakt, waarbij ik net als nu, elke dag moest kijken of de school open ging. Wij hadden toen ook heel weinig, er was van alles een tekort. Maar behalve de overheid en een paar bedrijven die winst wilde maken door een bepaald artikel in te slaan om later voor een drie- of viervoudige prijs te verkopen, ging geen één gewone burger over tot hamsteren. Ik heb in die periode niemand in mijn omgeving met zoveel toiletrollen zien thuiskomen als de Nederlanders die ik de afgelopen twee dagen zag lopen. Iraniërs zijn gewend om met tekorten om te gaan. Ze hebben geleerd om sommige artikelen, zoals shampoo, haarverf, bier, wijn, brood, yoghurt, kaas en nog veel meer artikelen die lange tijd schaars waren of dat nog steeds zijn, zelf op basis van oude recepten te maken. En zij kunnen zonder toiletpapier. Want in plaats van toiletpapier, gebruiken Iraniërs water om zich te verschonen.
In Nederland sloeg vrijwel iedereen aan het hamsteren, ook mijn buren en andere mensen uit mijn wijk. Zelf zie ik geen enkel verband tussen het coronavirus en toiletpapier. Maar zij blijkbaar wel. Dus kennelijk ben ik toch nog niet goed ingeburgerd. Ten eerste ik hamster niet. Dat deed ik niet voordat er corona was en nu ook niet. Ik hoef niet altijd alles in huis te hebben. Ten tweede snap ik het verband niet tussen het virus en de noodzaak om te hamsteren. Ik ben nog zo heel lang hier, maar heb al wel twee crisissen meegemaakt. En in beide crisissen hadden wij geen tekort aan toiletpapier. Er was geen werk en geen geld, vooral niet voor ons niet-ingeburgerde burgers, maar er was altijd toiletpapier.
Misschien weten de mensen die hier hun roots hebben wel meer dan ik. Zou het zijn omdat hun ouders en grootouders in dit land de Eerste en de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt en in die tijd iets geleerd hebben over het verband tussen toiletpapier en crisis? Die kennis hebben ze natuurlijk doorgegeven aan hun kinderen en kleinkinderen: ‘Zorg dat je nooit zonder toiletpapier zit, zelfs niet als je niks te eten hebt.’
Foto: Wattman , via Flickr. [CC BY-NC 2.0]
Waardeer dit artikel!
Dit artikel lees je gratis. Vind je het artikel en onze inzet de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten blijken door een bijdrage. Zo help je onze journalisten en RFG Magazine.
